2025 жылдың 16 сәуірінде Аlmaty Management University-де Sharmanov School of Health Sciences AlmaU ұйымдастырған «Денсаулық сауаттылығы: қиындықтар мен перспективалар» атты халықаралық конференциясы өтті. Конференция қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде гибридті форматта – онлайн және офлайн режимінде өтті.
Конференцияның ашылуы AlmaU ректоры Гульнара Куренкееваның сөзіненен басталды. Ол барлығының денсаулығы мен әл-ауқатын қамтамасыз ету тұрақты дамудың негізгі мақсаттарының бірі екенін атап өтті. Осы басымдық аясында университет білім беру мен денсаулық сақтау саласындағы мамандарды даярлауды белсенді түрде дамытуда. Осылайша, 2012 жылдан бастап AlmaU «Денсаулық сақтау менеджменті» MBA бағдарламасын жүзеге асыруда. 2022 жылы ұлттық өнімдерді пайдалана отырып, тамақтану, диетологиялық иммунология және диетотерапияны дамытуға зор үлес қосқан көрнекті ғалым Төрегелді Шармановтың есімімен Sharmanov School of Health Sciences мектебін құру туралы стратегиялық шешім қабылданды.«Біз денсаулық сақтау сауаттылығын арттыру елде де, жаһандық деңгейде де тұрақты және тиімді денсаулық сақтау жүйесін құрудағы маңызды қадам деп санаймыз», – деп қосты ол.
«Біз денсаулық сақтау сауаттылығын арттыру елде де, жаһандық деңгейде де тұрақты және тиімді денсаулық сақтау жүйесін құрудағы маңызды қадам деп санаймыз», – деп қосты ректор.
Сондай-ақ Республикалық медицина палатасының басқарма төрағасы Мақсұт Құлжанов әр адамның өзінің физикалық және психологиялық жағдайын білуінің маңыздылығын түсіндірді. Оның айтуынша, денсаулық сақтау саласындағы халықтың білім деңгейі қоғам дамуымен қатар дамып келеді, бірақ әлі де медициналық көмекті бұрмалап қабылдау мәселесі бар. Ол қазақ халқының тарихи дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарында денсаулық пен гигиена туралы білім элементтері болғанын, бүгінгі таңда бұл үдерісте технология мен жасанды интеллект маңызды рөл атқаратынын атап өтті.
Денсаулық сақтау сауаттылығы тақырыбын жалғастырған Қазақ тағамтану академиясының президенті Алмаз Шарман:
«Денсаулық сақтау саласы қазіргі уақытта жүйелі дағдарысты бастан өткеруде. Аурулардың халықаралық жіктемесі, оныншы қайта қарау (ICD-10) бойынша 14 мыңнан астам ауру бар. Оларды емдеу үшін 6 мыңға жуық дәрі-дәрмек пен 4 мыңнан астам хирургиялық араласу түрлері қолданылады. Ақпараттың көлемі мен клиникалық шешімдердің күрделілігі бір ғана өңдеу саласы шеше алмайды. Дегенмен, жаңа технологиялардың пайда болуымен айтарлықтай өзгерістер орын алуда: пациенттерге өз бетінше шешім қабылдауға, симптомдарды тануға және денсаулық сақтау жүйесімен саналы түрде әрекеттесуге көбірек құқықтар мен мүмкіндіктер беру керек. Конференцияның тақырыбы осы міндеттерге – әлемде кеңінен тараған денсаулық сауаттылығын дамытумен тікелей байланысты».
Конференцияда жетекші сарапшылардың қатысуымен панельдік пікірталас өтті. Жаһандық денсаулық сауаттылығы академиясының директоры Kristine Sorensen (Дания) онлайн режимінде болашақтың денсаулық сақтау сауатты қоғамын құру туралы айтты. Diane Levin-Zamir, Хайфа университетінің профессоры да онлайн қосылып, медицинада қолданылатын цифрлық сауаттылық пен технологиялар туралы баяндамасын ұсынды. Максут Кульжанов «Ерлердің медициналық сауаттылыққа қатысты білімі мен көзқарасы» тақырыбында баяндама жасап, осы аспектілерді талдау медициналық мекемелердің ресурстарын тиімді басқаруға көмектесетінін атап өтті. Алмаз Шарман технология мен медицина арасындағы синергия тақырыбын жалғастырып, жасанды интеллект бірқатар ғылыми пәндер бойынша Нобель сыйлығының лауреаттарын басып озуға қабілетті «суперинтеллект» екенін атап өтті. Сондай-ақ ол өзінің «Биомедицина, жасанды интеллект және адамзаттың болашағы» атты жаңа кітабымен таныстырды. ДДҰ Еуропалық алғашқы медициналық-санитарлық көмек орталығының техникалық қызметкері (Алматы) Gian Matteo Apuzzo, алғашқы медициналық-санитарлық көмекті нығайту және қауымдастықтар мүмкіндіктерін кеңейту құралы ретінде халықтың сауаттылық деңгейін арттыру туралы презентация жасады. Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының профессоры әрі академигі, «Persona» халықаралық орталығының жетекшісі Вячеслав Локшин репродуктивті медицинаның ерекшеліктері мен оның дамуына жасанды интеллекттің әсері туралы айтты. Конференцияның модераторы Алтын Арынгазина Қазақстанның денсаулық сақтау сауаттылығы саласындағы халықаралық жобаларымен таныстырды.
Конференцияның екінші бөлігінде AlmaU студенттері мен қатысушылары үшін қонақтық лекциялар оқылды. Спикерлер биомедицинадағы өзекті мәселелерді, жасанды интеллектті енгізу және адамзат болашағын талқылады.
Вячеслав Локшин репродуктивті медицина тақырыбын жалғастырып, бедеулікті емдеудегі көмекші репродуктивті технологиялардың мүмкіндіктеріне кеңінен тоқталды.
Sérgio Esperança, Head of the UNFPA Sub-Regional Office for Central Asia, based in Almaty «Жыныстық және репродуктивті денсаулық пен құқықтар төңірегіндегі тұрақты теңсіздіктер: жаһандық шолу» тақырыбында баяндама жасады, онда ол жыныстық және репродуктивті денсаулық пен құқықтар саласындағы теңсіздіктің жаһандық мәселелерін атады.
Психотехнологиялар орталығының жетекшісі және Қазақстандағы гипноклубтың негізін қалаушы Ерлан Жалғасов тұлғаның ерекшеліктері стресске төзімділікке және психосоматикалық жағдайлардың дамуына қалай әсер ететінін түсіндірді.
Конференцияға қатысушылар қарқынды бағдарламаның қорытындысын шығарды, сарапшылық пікір алмасты, денсаулық сақтау сауаттылығын арттыру саласындағы алдағы ынтымақтастық пен бірлескен зерттеулердің перспективаларын талқылады. Спикерлер ашық диалогтың, халықаралық тәжірибені біріктірудің, ғылыми бастамаларды дамытудың және денсаулық сақтау жүйесіне инновациялық тәсілдерді енгізудің маңыздылығын атап өтті.
Sharmanov School of Health Sciences AlmaU саналы, ақпараттандырылған және тұрақты қоғам құру жолындағы жұмысын жалғастырады.